خاتمی؛ بنی صدر یا بازرگان

جریان اصلاحات جریانی بوده که به طور مستقیم 8 سال در راس قوه اجرایی کشور و 4 سال در راس قوه مقننه کشور بوده است. این جریان به علت بزرگی و همچنین مدت زمان حضور خود در بدنه نظام باید با کتاب ها و مقالات بسیار تحلیل شود تا شاید گوشه ای از آنچه سالها در کشور گذشته بر همگان روشن شود. من در این مقاله صرفا می خواهم رفتار های کلی رهبر جبهه اصلاحات یعنی سید محمد خاتمی را بررسی کنم ولی نیک می دانم که صدها مقاله لازم است تا چهره واقعی او روشن شود.ما برای بررسی رفتار های سید محمد خاتمی و با توجه به خط فکری او دو نفر را در تاریخ انقلاب نزدیک به او داریم یکی بنی صدر و دیگری بازرگان.
خاتمی و بنی صدر: در مورد جایگاه خاتمی و خاستگاه ،او بسیار شبیه به ابوالحسن بنی صدر بود. بنی صدر نیز فرزند روحانی بزرگ آیت ا... صدر بود و خاتمی نیز فرزند روحانی بزرگ آیت ا... خاتمی . و از این لحاظ هنگامی وارد نظام شدند از طرف اکثریت مردم از این لحاظ مورد اعتماد قرار گرفتند. هر دو سعی می کردند خود را به امام نزدیک نشان دهند چه بنی صدر که در پاریس همیشه نزدیک امام بود چه خاتمی که خود را رهرو امام می خواند و در مورد امام کتاب می نوشت. هر دو نفر سوابق انقلاب چندانی نداشتند و جالب اینجاست که هر دو نفر قبل از انقلاب مدتی را هم در خارج از کشور به سر می بردند. در رفتار های و گفتار های هر دو نفر غرب باوری وجود داشته است. به طوری که آقای خاتمی در بسیاری از مواقع روش غرب در پیشرفت را مورد تایید قرار داده و ایران را مجبور به پیروی از غرب دانسته اند و در جاهای دیگری روابط تیره و تار بین ایران و غرب را تنها ناشی از بی اعتمادی دانسته اند. چیزی که آشکارا با روش و منش امام روح الله تفاوت داشته است. هر دو نفر با رای بالای خود در بدو امر مورد اعتماد مردم قرار گرفتند به طوری که بنی صدر با 11 میلیون و خاتمی با20 میلیون(و بار دوم با 22 میلیون) رای رئیس جمهور شدند. آقای بنی صدر همیشه به رای خود افتخار می کرد و مخالفان خود را با آن می کوبید و جالب این است که اطرافیان آقای خاتمی نیز همیشه مخالفان جبهه اصلاحات را به خاطر رای خود مخالفان اکثر مردم و نظر مردم می دانستند. هردو ایشان در عمل علی رغم سخنان خود ولایت فقیه را قبول نداشتند و در عمل به مخالفت با آن می پرداختند در مورد بنی صدر که قضیه بسیار روشن است که هر کسی با مراجعه با تاریخ و مرور رفتار های بنی صدر چه در مواجهه با داخلی ها چه در جنگ تحمیلی عملا مخالف با ولی فقیه زمان خود عمل می کرد. خاتمی نیز چه در رفتار های خود در مواجهه با غرب چه در اعمال فرهنگی دولت خود چه در اعمال سیاسی و اقتصادی مخالف با ولایت فقیه اقدام می کرد که هر دو را می توان از لحاظ رفتار دولت های خود دولت های نیمه لیبرال نامید. هر دو نفر در هنگام حضور خود در نظام با نیروهای مذهبی و حزب اللهی درگیر شده و عملا به مخالفت با آنها برخواستند. بنی صدر در وقایع اسفند سال 60 و خاتمی در دوران خود با درگیری مداوم با سپاه و بسیج.و هردو نفر نیروهای مذهبی را به خشونت طلبی متهم می کردند. هر دو نفر حامیان مطرودین امام بودند چه آقای بنی صدر که حامی سازمان مجاهدین خلق بود چه خاتمی که حامی و نزدیک نهضت آزادی و جریان های لیبرال بود . هر دو نفر عاقبت کارشان به درگیری با نظام انجامید با این تفاوت که بنی صدر هنگامی که عزل شد با شجاعتی که از خود به خرج داد به همراهی مسعود رجوی و منافقین از کشور گریخت ولی خاتمی بعد از وقایع اخیر و اغتشاشات بعد از انتخابات با محافظه کاری بیشتر در کشور ماند تا سرنوشتی مانند بازرگان برای او پیدا شود.
خاتمی و بازرگان: خاتمی و بازرگان از لحاظ طیف فکری به هم نزدیک بودند هر دو حامی لیبرال ها بودند و از لحاظ فکری تقریبا می توان گفت که سکولار بودند. هر دو مرعوب غرب بودند چه بازرگان که در آن زمان اوج دشمنی های ایران و آمریکا با برژینسکی دیدار کرد و چه خاتمی که همیشه دم از تنش زدایی و گفت و گو با غرب می زد. در مورد عاقبت آنها باید عرض کنم که بازرگان بعد از استعفا در جریان اقدام انقلابی دانشجویان در اشغال سفارت آمریکا نماینده مجلس شد که در دوره های بعدی با موافقت صریح امام شورای نگهبان ، بازرگان و خط فکری مطبوعش(نهضت آزادی) را رد صلاحیت کرد. خاتمی نیز بعد از آنکه در جریان انتخابات اخیر به علت ترس از شکست در انتخابات میرحسین موسوی را راهی میدان کرد در اغتشاشات بعد از انتخابات از او حمایت کرد. و می توان گفت اگر روزی دوباره برا انتخابات کاندید شود از سوی شورای نگهبان به علت عدم تمکین به قانون اساسی و عدم التزام عملی به ولایت فقیه رد صلاحیت شود.
شاید عده ای فکر می کنند خاتمی نیز روزی مانند بنی صدر به خارج از کشور برود و برای همیشه در آنجا بماند. اما بنده به شخصه فکر می کنم خاتمی به علت محافظه کاری ذاتی مانند بازرگان برای همیشه در داخل خواهد ماند و از قدرت کناره گیری خواهد کرد.





کلمات کلیدی :